छालामा आइरनको कमीका यी ३ लक्षण देखिन्छन्, बेवास्ता गरे गम्भिर अवस्था निम्तिने
काठमाडौं । आइरनको कमी स्वास्थ्यको लागि धेरै खतरनाक छ । हाम्रो शरीरलाई हेमोग्लोबिन बनाउन आइरन चाहिन्छ । त्यसैले, यदि शरीरमा आइरन कम भयो भने, हेमोग्लोबिनको स्तर घट्न थाल्छ ।
यो अवस्थालाई एनीमिया भनिन्छ, जुन आइरनको कमीले हुने सबैभन्दा सामान्य समस्या हो। यस्तो अवस्थामा, यो महत्त्वपूर्ण छ कि हामीले हाम्रो शरीरमा आइरनको कमी हुन नदिनुहोस् र यदि यो समस्या भयो भने पनि, यो कमीलाई समयमै पूरा गर्नुहोस्। सामान्यतया आइरनको कमीको सबैभन्दा सामान्य संकेत थकान र कमजोरी हो, तर यसका केही लक्षणहरू (छालामा आइरनको कमीका लक्षणहरू) छालामा पनि देखिन्छन्। छालामा आइरनको कमीका लक्षणहरू कसरी देखा पर्छन् भनेर जान्नुहोस्।
असामान्य फिक्कापन
यो आइरनको कमीको सबैभन्दा सामान्य र स्पष्ट रूपमा देखिने लक्षण हो। छाला, विशेष गरी अनुहारको, फिक्का वा फिक्कापन देखिन थाल्छ। यो फिक्कापन ओठ, गिजा, आँखाको भित्री भाग र नङमा पनि स्पष्ट रूपमा देख्न सकिन्छ। यो हुन्छ किनभने हेमोग्लोबिनको कमीले रगतको रातो रंग फिक्का हुन्छ।
सुख्खा र खस्रो छाला
आइरनको कमीले छालालाई पर्याप्त अक्सिजन प्राप्त गर्न दिँदैन, जसको कारण यसको कोषहरू पुनः उत्पन्न हुन सक्दैनन्। यसका कारणले छालाले आफ्नो ओस गुमाउँछ र सुख्खा, निर्जीव, फ्याँकिने र खस्रो हुन सक्छ।
चिलाउने र जलन
फलामको कमीले छालामा चिलाउने समस्या हुन सक्छ। यो चिलाउने समस्या शरीरको कुनै विशेष भागमा वा सम्पूर्ण शरीरमा महसुस गर्न सकिन्छ।
कपाल र नङमा आइरनको कमीका लक्षणहरू
कपाल झर्ने – आइरनको कमीका कारण कपालको फोलिकल्समा अक्सिजनको सही मात्रा पुग्न सक्दैन। यसका कारण कपाल कमजोर हुन्छ र भाँच्न र झर्न थाल्छ। यस्तो अवस्थामा कपाल सामान्य भन्दा बढी भाँच्न थाल्छ र सम्पूर्ण टाउकोको कपाल पातलो हुन सक्छ।
कमजोर नङ – नङ कमजोर हुन्छन् र सजिलै भाँच्न वा फुट्न थाल्छन्।
कोइलोनीचिया – यो एक विशेष अवस्था हो जसमा नङहरू बीचबाट समतल हुन्छन् र किनारातिर उठ्छन्, जसका कारण तिनीहरू चम्चा आकारको देखिन्छन्।
यी कुराहरू ध्यानमा राख्नुहोस्
यदि शरीरमा आइरनको कमीका यी लक्षणहरू देखा पर्छन् भने, तपाईंले तुरुन्तै डाक्टरसँग परामर्श गर्नुपर्छ ।
आफ्नै आइरनको पूरक नलिनुहोस्, किनभने शरीरमा आइरनको मात्रा बढ्दा पनि हानि हुन सक्छ।
खानामा आइरनसँगै भिटामिन सीको पनि ख्याल राख्नुहोस्, किनकि आइरन अवशोषणको लागि भिटामिन सी आवश्यक हुन्छ।
आइरनको कमीलाई हटाउने खानेकुराहरू
पालक– पालुङ्गो आइरनको उत्कृष्ट स्रोत हो। १०० ग्राम पालुङ्गोमा लगभग २.७ मिलीग्राम आइरन हुन्छ। यसमा पाइने भिटामिन–सीले आइरनको अवशोषण बढाउँछ। तपाईं तरकारी, सुप वा स्मूदीको रूपमा पालुङ्गो लिन सक्नुहुन्छ।
चुकन्दर– चुकन्दर रगत मात्र बढाउँदैन, यसमा आइरन, फोलेट र एन्टिअक्सिडेन्ट पनि प्रशस्त मात्रामा पाइन्छ। चुकन्दरको जुस पिउँदा वा सलादमा समावेश गर्दा एनीमियाको समस्याबाट राहत मिल्छ।
अनार– अनारमा आइरनका साथै भिटामिन–सी पनि हुन्छ, जसले आइरनको अवशोषणमा मद्दत गर्छ। दैनिक एक कप अनारको बीउ वा यसको जुस पिउँदा हेमोग्लोबिनको स्तर बढ्छ।
बदाम र तिल– बदाम र तिलमा प्रशस्त मात्रामा आइरन पाइन्छ। भुटेर वा लड्डु बनाएर खाँदा आइरनको कमी हट्छ। तिलको तेलले मालिस गर्नाले शरीरमा रक्तसञ्चार पनि राम्रो हुन्छ।
दाल र गेडागुडी– दाल, सिमी, छोला र भटमास जस्ता दालहरू आइरन र प्रोटिनको राम्रो स्रोत हुन्। आफ्नो दैनिक खानामा समावेश गरेर आइरनको कमीलाई हटाउन सकिन्छ।