बालबालिका हृदयाघातको सिकार हुनुको यस्ता छन् कारण
एजेन्सी, ९ जेठ । मुटुमा रक्तसञ्चार अवरुद्ध हुँदा मुटुको मांसपेशीमा क्षति पुग्दा हृदयाघात हुन्छ । हृदयाघात एउटा यस्तो गम्भीर रोग हो, जसको खतरा अहिले ठूलादेखि बालबालिकामा पनि देखिएको छ । यो तब हुन सक्छ जब कोरोनरी धमनीमा प्लाकको निर्माणले धमनी फुट्छ, रगतको थक्का बनाउँछ जसले रगतको परिसंचरण रोक्छ । रक्त परिसंचरणको कमीले त्यस क्षेत्रमा हृदयको मांसपेशीको तन्तुलाई क्षति पु¥याउँछ वा नष्ट गर्दछ, जसले गम्भीर समस्या वा मृत्यु पनि निम्त्याउन सक्छ । यस्तो अवस्थामा तत्काल चिकित्सकको सल्लाह लिनुपर्छ ।
माथि उल्लेख गरिएझैं अहिले बालबालिकामा पनि हृदयाघातको समस्या देखिएको छ ।
पहिलो केस
हैदरावादमा कक्षा १० मा अध्ययनरत १६ वर्षीय बालकलाई अचानक हृदयघात भयो र अस्पतालमा उनको मृत्यु भयो । दुःखको कुरा यो छ कि जुन दिन उनलाई हृदयघात भयो, त्यो दिन उनको जन्मदिन थियो र उनी आफ्नो जन्मदिनको केक किन्न बजार गएका थिए । परिवारका अनुसार सचिन आसिफाबादका बासिन्दा थिए। बजार गएका बेला अचानक छातीमा असहज पीडा भयो । यसपछि उनी बेहोस भए । त्यसपछि उनलाई तुरुन्तै नजिकको अस्पतालमा लगियो जहाँ उनको अवस्था बिग्रँदै गयो र अन्ततः उनको मृत्यु भयो।
दोस्रो केस
ग्रेटर नोएडाको जलपुरा गाउँको उच्च प्राथमिक विद्यालयमा कक्षा ८ का विद्यार्थी रोहित सिंहको हृदयघातका कारण मृत्यु भएको हो । मृतक विद्यार्थी रोहित सिंहको उमेर १५ वर्ष मात्र रहेको छ । जानकारीका अनुसार रोहित सिंह कक्षा ८ मा पढ्थे । खेल्दाखेल्दै एक्कासी बेहोस भएर निजी अस्पताल पुर्याएपछि चिकित्सकले मृत घोषणा गरेका थिए । विद्यालयका शिक्षकले केही बेर बच्चाको हात खुट्टा थिचेर पानी पनि खुवाए तर बच्चालाई होश आएन ।
शरीरमा रगतको अवरोध हुँदा मुटुको मांसपेशीले राम्रोसँग काम गर्दैन र यही कारण मानिसमा हृदयाघातजस्ता गम्भीर समस्या हुने गर्छ । यो समस्या बालबालिकामा (विशेष गरी यो कोरोना अवधिमा) देखिन थालेको छ, किनभने उनीहरू केही नखाई घण्टौंसम्म बस्छन्, जसका कारण उनीहरूको शरीरमा मेटाबोलिक दर खराब हुँदै गइरहेको छ र हाइपोग्लाइसेमियाका कारण उनीहरूमा मुटुसम्बन्धी समस्या हुने गरेको छ । आक्रमणको जोखिम बढ्दै गएको छ । आउनुहोस् जानौं बालबालिकामा हृदयाघातसँग सम्बन्धित लक्षणहरू के हुन्, जुन आमाबाबुले बुझ्न आवश्यक छ।
बालबालिकामा हृदयाघातका घटना किन बढ्दै छन् ?
नियमित खाना नखाने
केही युवा तथा किशोरकिशोरीहरूले अस्वास्थ्यकर आहार, फास्टफुड र प्रशोधित खानेकुरा खाने गर्छन् जसका कारण शरीरमा आवश्यक पोषक तत्वको कमी हुन्छ। जसका कारण मुटुमा रक्तसञ्चारमा कमी आउन सक्छ र यसका कारण हृदयाघातको जोखिम बढ्न सक्छ ।
–सुर्तीजन्य पदार्थ र अन्य लागु पदार्थ सेवनका कारण युवाहरुमा हृदयाघातका घटना बढ्दै गएका छन् । धुम्रपान, सूर्तिजन्य पदार्थ वा अन्य लागूपदार्थको सेवनले मुटुको रक्तसञ्चारमा नराम्रो असर पार्छ र हृदयाघातको जोखिम बढाउन सक्छ।
–आजका बालबालिकालाई मोबाइलको लत लागेको छ । फोन नपाएपछि ऊ रिसाउन थाल्छ, तनावमा हुन थाल्छ । उनीहरुमा हृदयाघातको घटना बढ्नुको यो ठूलो कारण हो ।
–कोरोना महामारी र लकडाउनका कारण बालबालिकाको दिनचर्या पुरै बिग्रिएको छ । राति अबेरसम्म उठ्नु, मोबाइलमा व्यस्त हुनु, गेम खेल्नु र बिहान ढिलो उठ्नु यी सबै कुराले उनको शारीरिक र मानसिक स्वास्थ्यलाई असर गरेको छ । यस प्रकारको जीवनशैलीले बालबालिकामा हृदयाघात पनि हुने गरेको छ ।
रोकथाम उपाय
अभिभावकले बालबालिकाको बानीमा ध्यान दिनुपर्छ ।
तिनीहरूसँग अधिकतम समय बिताउनुहोस्।
बालबालिकालाई शारीरिक क्रियाकलापका लागि उत्प्रेरित गर्नुहोस्।
विद्यालय, पढाइको तनाव छ भने उहाँहरूसँग कुरा गरेर समाधान गर्ने प्रयास गर्नुहोस्।