कब्जियतले छ भने दैनिक ३० ग्राम फाइबर खानुहोस्
काठमाडौं । यदि तपाईको पेट केही दिनसम्म राम्ररी सफा भएन भने तपाईलाई अलिकति फुलेको महसुस हुन्छ । शरीरमा भारीपन महसुस हुनेछ। तौल बढेको देखिन्छ । तपाईको मनमा प्रश्न उठ्न सक्छ कि कब्जियत र मोटोपनाको सम्बन्ध के हो ?
वास्तवमा कब्जियतका लागि जिम्मेवार हुने सबै कारणहरू तौल बढ्नु अर्थात् मोटोपनका लागि पनि जिम्मेवार छन्। कब्जियत विश्व र नेपालको पनि प्रमुख स्वास्थ्य समस्याहरू मध्ये एक भएकोले, यसको बारेमा कुरा गर्नु महत्त्वपूर्ण हुन्छ। मोटोपना एक जटिल रोग हो र यसले धेरै जीवनशैली रोगहरू निम्त्याउन सक्छ।
हप्तामा तीन पटकभन्दा कममा पेट पूर्ण रूपमा सफा भएन भने यसलाई कब्जियत भन्न सकिन्छ ।दीर्घकालीन रोगहरू जस्तै इन्फ्लेमेटरी बोवेल डिजिज र इरिटेबल बोवेल सिन्ड्रोमले कब्जियत हुन सक्छ । यी रोगहरू लागिसकेपछि जीवनशैलीमा धेरै परिवर्तन गरे पनि कब्जियतबाट बच्न गाह्रो हुन्छ । तनाव पनि कब्जियतको कारण हुन सक्छ । तर, धेरैजसो अवस्थामा कब्जियतको समस्या खराब जीवनशैलीका कारण हुने गर्छ । खराब जीवनशैली भनेको पर्याप्त निद्रा नलिने, पानी कम पिउने र धेरै भुटेको खानेकुरा खाने जस्ता बानीहरू हो।
कब्जियतले हैरान हुनुहुन्छ भने खराब जीवनशैली सुधार्नुहोस्
खराब जीवनशैलीको उपज हो कब्जियत,दैनिक ३० ग्राम फाइबर खानुहोस्
आहारमा फाइबरको कमी
फाइबरयुक्त चीजहरू नखाँदा हामीलाई पचाउन गाह्रो हुन्छ । फाइबर नखाँदा आन्द्रा चल्दैन । जसले गर्दा कब्जियतको समस्या हुन्छ । हाम्रो बानी भात र रोटी जस्ता धेरै कार्बोहाइड्रेट खाने तर फाइबर युक्त सलाद, फलफूल र तरकारी कम खाने हो।
खराब बोसो आहारमा जाँदै
खराब बोसोले परिष्कृत र पाम तेललाई बुझाउँछ। यो बोसो हाम्रो पेटको स्वास्थ्यको लागी धेरै हानिकारक छ । यसले पाचन प्रक्रियालाई असर गर्छ। फलस्वरूप कब्जियतको समस्या हुन्छ ।
ग्लुटेन खाना
ग्लुटेन एक प्रकारको प्रोटिन हो, जुन गहुँ र जौमा पाइन्छ। यो एक चिपचिपा पदार्थ हो, जसले खानामा विशेष स्वाद र कोमलता दिन्छ। यद्यपि, यो हाम्रो पेटको स्वास्थ्यको लागि राम्रो होइन। यसको अत्यधिक सेवनले कब्जियतको समस्या निम्त्याउन सक्छ ।
खराब खाना ढाँचा
खराब खानाको ढाँचा भनेको हामीलाई कुन समयमा के खाने भनेर थाहा हुँदैन। बिहान प्रोटिनयुक्त खानेकुरा खानुपर्छ, त्यसपछि कार्बोहाइड्रेट खानुपर्छ । दिनमा प्रशस्त मात्रामा खाना खानुपर्छ, त्यसपछि खाली पेट रहन्छ। बेलुकाको खानामा हल्का खाना हुनुपर्छ, त्यसैले त्यस समयमा हामीले भारी प्रोटिनयुक्त खाना खाइरहेका हुन्छौँ । जसका कारण आन्द्राको स्वास्थ्यमा नराम्रो असर पर्छ र कब्जियत जस्ता समस्याहरु बढ्ने गर्दछ ।
व्यायाम नगर्ने
हाम्रो पाचन प्रणाली, पेटको स्वास्थ्य र अझ राम्रो शारीरिक र मानसिक स्वास्थ्यको लागि दैनिक व्यायाम धेरै महत्त्वपूर्ण छ। व्यायामले आन्द्रा चलाउँछ। खानाको पाचन प्रक्रियामा सुधार भयो भने कब्जियत जस्ता समस्या हट्छ ।
कम पानी पिउने
कम पानी पिउनाले शरीरलाई निर्जलीकरण अर्थात डिहाइड्रेट गर्न सक्छ, जसले गम्भीर कब्जियत निम्त्याउन सक्छ। शरीरमा पानी कम हुँदा दिसा बाक्लो हुन्छ । यसले दिसा पास गर्न गाह्रो बनाउँछ।
कब्जियत कायम रह्यो भने तौल बढ्नबाट कसरी बच्ने ?
यदि तपाइँ लामो समयदेखि कब्जियतको सामना गर्दै हुनुहुन्छ र वजन बढ्नबाट बच्न चाहनुहुन्छ भने, तपाइँ यी प्रयास गर्न सक्नुहुन्छः
आहारमा तरल पदार्थको मात्रा बढाउनुहोस्।
तरबूजजस्ता धेरै पानी भएका खानेकुराहरू खानुहोस्।
ओटमिल, स्याउ र बन्दागोभी जस्ता फाइबर युक्त खानेकुराहरू खानुहोस्।
तपाईंले पशुबाट पाइने प्रोटिनयुक्त खानेकुरा कम गर्न सक्नुहुन्छ र यसको सट्टा दालहरू खान सक्नुहुन्छ किनभने फाइबर पनि बोट–आधारित प्रोटिनमा पाइन्छ।
शारीरिक गतिविधि बढाउनुहोस्। खाना खाइसकेपछि हिड्नुस् ।
यदि समस्या बढ्दै छ भने, तपाईं ओभर–द–काउन्टर फाइबर पूरकहरू लिन सक्नुहुन्छ।
आवश्यक भएमा, ओभर–द–काउन्टर रेचक औषधिहरू पनि लिन सकिन्छ।
गहिरो सास, ध्यान, वा जर्नलिंग गरेर आफ्नो तनाव व्यवस्थापन गर्नुहोस्।
कब्जियतको समस्याबाट बच्न के गर्ने ?
कब्जियत समस्याको मूल कारण हाम्रो खराब खानपान हो। हामीले आफ्नो जिब्रोको स्वादको लागि होइन तर हाम्रो पेटमा बस्ने खरबौं मित्रवत ब्याक्टेरियाहरूको लागि आफ्नो मनपर्ने चीजहरू खानुपर्छ। जसले खाना पचाउन र हाम्रो रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बलियो बनाउन कडा परिश्रम गर्छ ।
हाम्रो पेटले ब्याक्टेरियाले फाइबर युक्त खाना, प्रोबायोटिक्स र हरियो पातदार तरकारीहरू मन पराउँछन्। पेटलाई पिज्जा, बर्गर र भुटेको खाना पटक्कै मन पर्दैन। त्यस्ता खाना देख्नेबित्तिकै रिसाएर बस्छन्। कब्जियत तिनीहरूको दुखको परिणाम हो। इन्डियन डाइटेटिक एसोसिएसनका अनुसार एक वयस्क व्यक्तिले दैनिक कम्तीमा ३० ग्राम फाइबर खानुपर्छ।