किन जनावरहरूले दाँत माझ्नु पर्दैन ?
काठमाडौं । मानव स्वास्थ्यमा दाँतको ठूलो महत्व छ । यदि कुनै व्यक्तिले आफ्नो दाँत माझ्दैन वा उनीहरूको हेरचाह गर्दैन भने, उसको दाँत छिट्टै बिग्रन्छ र बेकार हुन्छ र छिट्टै झर्छ। तर, जनावरमा त्यस्तो हुँदैन । तिनीहरूको दाँत जीवनभर बलियो रहन्छ र उमेर संग बिग्रदैन। प्रश्न उठ्छ कि जब मानिसले ब्रस गर्नुपर्छ, जनावरहरूमा दाँत सफा गर्न नपर्ने के छ ? आउनुहोस् जान्नुहोस् यसबारे विज्ञान के भन्छ?
अरु धेरै प्रश्नहरु छन्
यो प्रश्न आफैमा धेरै प्रकारका प्रश्नहरू जन्माउँछ। उदाहरणको लागि, के जनावरहरूको दाँत यति बलियो हुन्छ कि तिनीहरूलाई सफा गर्न आवश्यक पर्दैन वा तिनीहरू आफै सफा हुन्छन्? अर्थात्, जनावरको दाँत बिग्रिएर झर्दैन ? वा तिनीहरूले आफ्नो दाँत कसरी सफा गर्छन्? यी सबै प्रश्नहरू दुई पक्षमा रहन्छन्। मानिसको दाँतलाई किन हेरचाह चाहिन्छ र जनावरको दाँतको बारेमा के हो? हामी अर्को मुद्दा छलफल गर्नेछौं।
बलियो दाँत ?
सबैभन्दा पहिले, हामीले जान्नु पर्छ कि जनावरहरूको दाँत कस्तो छ र तिनीहरूलाई पनि हेरचाह चाहिन्छ कि सरसफाई । सामान्यतया जनावरका दाँत निकै बलियो हुने भएकाले बिग्रिएर नझर्ने पशुविज्ञहरू बताउँछन् । हो, केही अपवादहरू पक्कै भेटिनेछन् र यो पनि बहसको विषय बन्न सक्छ ।
मानिसले दैनिक दाँत माझ्नुपर्छ ।
प्राकृतिक सफाई
दोस्रो, यो सत्य हो कि जनावरहरूको दाँत, कम्तिमा मानिसको तुलनामा, अलि बलियो हुन्छ तर यसको मतलब यो होइन कि तिनीहरूलाई सफा गर्न आवश्यक छैन। उनीहरूलाई सरसफाइको आवश्यकता पर्दैन किनभने यसको सबैभन्दा ठूलो कारण उनीहरूको आहार हो। उनीहरुको डाइट (सेल्फ क्लिनिङ डाइट) यस्तो हुन्छ कि दाँत स्वतः सफा हुन्छ ।
जनावरहरूको दाँत कसरी सफा गरिन्छ?
विज्ञहरू भन्छन् कि मानिसहरूले पकाएको खाना खान्छन्, जसका लागि उनीहरूको दाँतलाई बढी सफा गर्न आवश्यक छ, जबकि धेरैजसो जनावरहरूले खाना चपाउन धेरै समय बिताउँछन्, धेरै खानेकुराहरूमा फाइबर धेरै हुन्छ, जसले दाँतलाई सफा गर्न मद्दत गर्दछ। यस बाहेक धेरै जनावरहरूले हड्डी, घाँस, काठ आदिलाई ठूलो मात्रामा चपाउने गर्छन्, जसले दाँत सफा गर्न मद्दत गर्दछ।
मानिसहरूलाई बढी चाहिन्छ
दाँत सफा गर्ने मामिलामा मानिस र जनावरमा फरक हुने अर्को तथ्य पनि छ। मानिसको आहारमा एसिड र चिनीको मात्रा धेरै हुन्छ त्यसैले दाँतको थप हेरचाह गर्नुपर्छ। जबकि जनावरहरूमा यस्तो हुँदैन। यो पनि एक कारण हो कि मानिसलाई आफ्नो दाँतको हेरचाह जनावर भन्दा बढी चाहिन्छ।
के उमेर पनि एउटा कारक हो?
यसबाहेक अर्को रोचक कुरा छ, जसमा धेरै कम मानिसले ध्यान दिने गर्छन् । जनावरहरूको आयु छोटो हुन्छ, जबकि मानिसहरू धेरै लामो जीवन बाँच्छन्। जनावरहरूलाई आफ्नो दाँतको धेरै हेरचाह गर्न आवश्यक भएपनि उनीहरु पहिले नै मर्छन्, जबकि मानिसको दाँतमा समस्या आउन थालेपछि उनीहरूको बुढ्यौली सुरु हुन्छ । र वृद्ध मानिसहरू मात्र दन्त चिकित्सक जान्छन् ।