कमाएको पैसा कसरी वचत गर्ने ?
काठमाडौं,१३ वैशाख । यदि तपाइँ केहि किन्न चाहनुहुन्छ भने, तपाइँलाई पैसा चाहिन्छ किनभने यो बिना तपाइँ केहि प्राप्त गर्न सक्नुहुन्न। त्यसैले मानिसहरु आफ्नो जीविकोपार्जनका लागि व्यापार गर्छन् । कोही काम गर्छन्, कोही आफ्नै व्यवसाय चलाउँछन् । तर सामान्यतया मानिसहरु राम्रै कमाएपनि पैसा जोगाउन सक्दैनन् जसका कारण उनीहरुले आर्थिक समस्याको सामना गर्नुपर्ने देखिन्छ । यस्तो अवस्थामा आज हामी आर्थिक समस्याबाट गुज्रिरहेका छौँ भने भविष्यमा के हुन्छ भन्ने प्रश्न उठ्नु स्वभाविक हो । यदि तपाईको पैसा छिट्टै खर्च हुन्छ र तपाईले बचत गर्न सक्नुभएन भने तपाईले केहि उपाय अपनाएर आफ्नो भविष्य सुरक्षित गर्ने दिशामा कदम चाल्न सक्नुहुन्छ ।
यदि तपाईंले आफ्नो पैसाको सही सदुपयोग गर्न सिक्नुभयो भने, परिस्थिति जस्तोसुकै किन नहोस्, तपाईंको आर्थिक अवस्था बलियो मात्र रहनेछैन,तपाईं आफ्नो सपना पूरा गर्न पनि सक्षम हुनुहुनेछ।
पैसा कमाउन जति महत्त्वपूर्ण छ, सही वित्तीय योजना बनाउन पनि उत्तिकै महत्त्वपूर्ण छ। विभिन्न वित्तीय गतिविधिहरूको सहयोगमा आफ्नो लगानी व्यवस्थापन गर्ने प्रविधिलाई व्यक्तिगत वित्त भनिन्छ। सरल शब्दमा भन्नुपर्दा, यो तपाईंको वित्तीय लक्ष्यहरू प्राप्त गर्ने माध्यम हो। आउनुहोस् हामी व्यक्तिगत वित्तका सिद्धान्तहरू बारे जानौं, जसले तपाईंलाई आफ्नो वित्तीय लक्ष्यहरू प्राप्त गर्न र पैसाबाट पैसा कमाउन मद्दत गर्न सक्छ।
तपाईं यी तरिकामा बचत गर्न सक्नुहुन्छः –
योजना बनाउनुहोस्
बचत गर्न चाहनुहुन्छ भने,सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण र पहिला योजना बनाउनु पर्छ ।
यदि तपाईं बचत गर्न चाहनुहुन्छ भने, त्यसको लागि पहिलो र सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा योजना हो। जब पैसा आउँछ, खर्च गर्नुको सट्टा कहाँ लगानी गर्ने, कति बचत गर्ने र कति खर्च गर्ने भन्ने पहिल्यै योजना बनाउनुपर्छ । यदि तपाईंले यो गर्नुभयो भने, तपाईंले राम्रो बचत गर्न सक्नुहुन्छ।
आकस्मिक कोष सिर्जना गर्नु महत्त्वपूर्ण छ
पैसाले धेरै समस्या समाधान गर्न सक्छ। यस्तो अवस्थामा आकस्मिक कोष खडा गर्नु जरुरी छ । आकस्मिक कोष बनाउन चाहनुहुन्छ भने जुनसुकै बैंकमा खाता खोलेर हरेक महिना थोरै रकम जम्मा गर्न सक्नुहुन्छ। यो पैसा आपतकालीन अवस्थामा मात्र प्रयोग गर्न नबिर्सनुहोस्।
ब्याज पैसा बचत गर्नुहोस्
मानिसहरूले कार ऋण, घर ऋण वा अन्य आवश्यकताहरूको लागि व्यक्तिगत ऋण लिन्छन्। जसका कारण लामो समयसम्म ब्याजको रुपमा ठूलो रकम तिर्नुपर्ने हुन्छ । यदि तपाईं चाहनुहुन्छ भने, तपाईंले स्वचालित ऋण चुक्ता गर्ने योजना लिएर हरेक महिना थप तिर्न सक्नुहुन्छ। यस बाहेक, तपाईले प्रत्येक वर्ष ऋणको केही अंश पूर्व–भुक्तानी पनि गर्न सक्नुहुन्छ अर्थात् पहिले नै तिर्न सक्नुहुन्छ। ऋण चाँडै चुक्ता गर्नाले तपाईंको क्रेडिट स्कोर मात्र सुधार गर्दैन तर ब्याज पैसा पनि बचत हुनेछ।
बुढेसकालको लागि योजना
युवावस्थामा कमाइरहनुभएको छ, त्यसैले सबै खर्च सजिलै मेटिन्छ। तर के तपाईंले बुढेसकालमा यस्तो काम गर्न सक्नुहुन्छ भन्ने सोच्नुभएको छ ? जवाफ होईन, त्यसैले ीक्ष्ऋ वा कुनै पेन्सन योजनामा लगानी गरेर तपाईंले आफ्नो बुढेसकाल सुरक्षित गर्न सक्नुहुन्छ।
बचत भनेको बुढेसकालको पुँजी हो,त्यसैले सेवानिवृत्ति योजना महत्त्वपूर्ण छ।
बचत भनेको बुढेसकालको पुँजी हो । त्यसैले सेवानिवृत्ति योजना महत्त्वपूर्ण छ। यदि तपाईं रोजगारी हुनुहुन्छ र एँ खाता छ भने, तपाईंले स्वैच्छिक भविष्य निधि मार्फत आफ्नो योगदान बढाउन सक्नुहुन्छ। यदि तपाइँसँग एँ खाता छैन भने, त्यहाँ धेरै विकल्पहरू छन् जस्तै आवर्ती जम्मा, एएँ, भ्ीक्क्, म्युचुअल फन्डहरू, जसमा तपाइँ प्रत्येक महिना आफ्नो तलबको एक भाग जम्मा गरेर राम्रो कोष सिर्जना गर्न सक्नुहुन्छ।
शेयर बजारमा लगानी
सेयरले लामो अवधिमा राम्रो प्रतिफल दिन्छ। सेयर बजारमा तपाईले बैंक एफडी र आरडी भन्दा बढी प्रतिफल पाउनु हुन्छ। तर, सेयर बजारमा लगानी गर्नुअघि बजारलाई राम्ररी अध्ययन गर्नुपर्छ ।
बीमा आवश्यक छ
धेरै पटक, हाम्रो सबैभन्दा ठूलो खर्च हाम्रो गाडी वा आफैंमा खर्च हुन्छ जब हामी बिरामी हुन्छौं। तसर्थ, तपाईंले आफ्नो सवारी साधनको बीमा गराउनुपर्छ ताकि आवश्यक पर्दा प्रयोग गर्न सकोस्। तपाईं टर्म लाइफ प्लान र स्वास्थ्य बीमा पनि लिन सक्नुहुन्छ। जसका कारण अस्पताल खर्चको बोझ तपाईलाई पर्दैन । आफू र आफ्नो परिवारलाई कुनै पनि दुर्भाग्यपूर्ण घटनाबाट जोगाउनको लागि बीमा नीति खरिद गर्नु आवश्यक छ। कम प्रिमियम तिर्नु पर्ने भएकाले सानै उमेरमा पॉलिसी किन्नु राम्रो हुन्छ। यसका साथै उपचार खर्चको बोझ कम गर्न स्वास्थ्य बीमा पनि लिनुपर्छ ।