आत्महत्या गर्ने विचार कहिले र किन आउँछन् ?
काठमाडौं, २४ चैत्र । विश्वभर मानसिक रोगबाट पीडित व्यक्तिहरूको संख्या तीव्र गतिमा बढिरहेको छ। डब्ल्यूएचओको प्रतिवेदन अनुसार करिब १ अर्ब मानिस मानसिक रोगको सिकार भएका छन् ।
जसमा पुरुषको तुलनामा महिलाको संख्या बढी छ । जबकि बालबालिका विकास सम्बन्धी विकारबाट ग्रस्त छन्। भारतमा ५ करोडभन्दा बढी मानिस मानसिक स्वास्थ्यबाट पीडित छन् ।
मानसिक रोग एक प्रकारको मानसिक स्वास्थ्य विकार हो, जसमा विभिन्न प्रकारका मानसिक स्वास्थ्य अवस्थाहरू समावेश हुन्छन्। मानसिक विकार हुँदा मानिसको सोच, मुड र व्यवहारमा परिवर्तन आउँछ । यस्तो अवस्थामा व्यक्ति डिप्रेसन, तनाव, सिजोफ्रेनिया र खानपानको विकारको सिकार हुन्छ ।
संसारभरका धेरै मानसिक रोगीहरू कलंकको कारण आफ्नो उपचार गर्न हिचकिचाउँछन्। उनीहरूले के सोच्छन् जनताले के सोच्छन्? मानसिक रोग बुझ्न ढिलो हुँदा वा समयमै उपचार नपाएपछि धेरै पटक आत्महत्याको विचार दिमागमा आउन थाल्छ । त्यसैले मानसिक रोगीहरुको पहिचान गरी उपचार गराउनु जरुरी छ ।
मानसिक रोगको लक्षण
मानसिक रोगका लक्षणहरू परिस्थितिअनुसार फरक–फरक हुन सक्छन्। यद्यपि, त्यहाँ केही सामान्य लक्षणहरू छन् जसबाट यो बुझ्न सकिन्छ कि एक व्यक्ति कुनै मानसिक रोगबाट पीडित छ।
- सबै समय दुखी महसुस
- फिक्कापन वा ध्यान केन्द्रित गर्न असमर्थता
- चिन्ता वा डर
- दोषी महसुस
- चरम मूड स्विंगहरू
- समाज, परिवार र साथीहरूबाट फिर्ता
- थकान र शरीरमा ऊर्जाको कमी
- धेरै वा धेरै कम निद्रा
- अन्योलको अवस्थामा हुनु
- आफ्नो दैनिक काम गर्न सक्षम नहुनु
- धेरै पिउने
- खाने बानीमा परिवर्तन
- चरम क्रोध वा हिंसात्मक व्यवहार देखाउँदै
- सेक्स ड्राइवमा परिवर्तन
- आत्महत्या को विचार
- पछाडि, टाउको वा सबै समय दुखाइ
- आत्महत्याको विचार कहिले र किन आउँछ
वास्तवमा जब मानिस कुनै प्रकारको मानसिक रोगबाट ग्रसित हुन्छ तब उसको दिमागमा यस्ता विचार आउन थाल्छन् । व्यक्तिले आफूलाई एक्लो महसुस गर्छ। कसैलाई आफ्नो आवश्यकता छैन भन्ने महसुस हुन्छ । अब सबै सकियो, अब के गर्ने भन्ने पीडितलाई लाग्छ । एक्लोपन र डिप्रेसनले यस्ता विचारहरू जन्माउँछ। यस्ता विचारबाट कसरी बच्ने भनेर जान्नुहोस्।
मानसिक रोगबाट कसरी बच्ने ?
मानसिक रोगबाट बच्ने र पीडितलाई बचाउने उत्तम उपाय भनेको मानसिक रोगीलाई छिट्टै पहिचान गरी परामर्श दिनु हो। यसले यसलाई ठीक गर्न सक्छ। पीडामा परेको व्यक्तिसँग समय बिताउनुहोस्। उहाँसँग कुरा गर्नुहोस् र उहाँको समस्या जान्न प्रयास गर्नुहोस्। राम्रो आहार लिनुहोस्, किताब पढ्नुहोस् र आफ्नो दिमाग लेख्नुहोस्, मनोचिकित्सकसँग परामर्श लिनुहोस्, प्रशस्त निद्रा लिनुहोस् र थेरापी लिनुहोस्।